|
Bugün dünyada 1750’nin üzerinde kayısı çeşidi ve
melezi bulunmakla birlikte her ülkede ekonomik anlamda yetiştiriciliği
yapılan kayısı çeşidi sayısı 5-10’u geçmemektedir. Bu bölümde ülkemizde ve
yurtdışında yetiştirilen önemli bazı kayısı çeşitlerinin özellikleri
verilmiştir.
Yerli Kayısı
Çeşitleri
Hacıhaliloğlu
Malatya’nın en önemli kurutmalık kayısı çeşididir.
Malatya’daki kayısı ağacı varlığının yaklaşık % 73’nü oluşturur. Tahmini
olarak 1900’lü yılların başında Malatya’nın 12 km kuzey- doğusundaki
H.Haliloğlu çiftliğinde bir seleksiyon sonucu bulunmuştur.
Ağaçları yüksek boylu, dik, dalları yayvan, çok
kuvvetli ve çabuk büyür. Kuvvetli ve sulanan topraklarda her yıl ürün verir.
Beyaz renkli çiçeklere sahiptir.
Verimi orta, dona, kurağa ve hastalıklara (monilya
ve çil) karşı hassastır. İyi bakılmayan ağaçlar peryodisite gösterme
eğilimindedir. Zayıf topraklarda ve kurak şartlarda abortif dişi organ
oluşturur, çiçek tozlarının çimlenme yüzdesi düşer.
Hacıhaliloğlu kayısı çeşidi içerisinde meyve rengi,
şekli, ağırlığı, SÇKM miktarı ve ağaç verimi bakımından geniş varyasyonlar
bulunmaktadır. Malatya Meyvecilik Araştırma Enstitüsü tarafından yürütülen
“Hacıhaliloğlu Çeşidinde Klon Seleksiyonu” çalışmasıyla kaliteli klonlar
seçilmeye çalışılmaktadır.
Meyveleri orta irilikte, 25-35 g ağırlıkta, meyve
şekli oval, simetrik, meyve kabuk (L65.59 a+9.54 b+41.4) ve et rengi sarı,
kırmızı yanak oluşturma eğilimindedir (Şekil 1). Meyve kabuğu incedir.
Meyvelerin yola dayanımı iyidir.
Meyve eti sert dokuludur. Meyve az sulu, çok tatlı,
aromalı, pH 4.5-4.8, Suda çözünür kuru madde miktarı (SÇKM) % 24-28 ve toplam
asitlik % 0.20-0.40’dır. Çekirdek şekli oval, 1.7-2.2 g ağırlığında, tatlı ve
meyve etine yapışık değildir. Malatya’da Temmuz ayının ikinci haftasında
olgunlaşır. Soğuklama gereksinimi 850-1000 saattir.
Meyveleri ağaç üzerinde kademeli olgunlaşır. Önce
ağacın üst, sonra orta, en son ise alt dallardaki meyveler olgunlaşır. İyi
güneş almayan ağaçlarda bu kademeli olgunlaşma çok daha barizdir. Hasat bu
olgunlaşmaya paralel olarak 2 veya 3 defada yapılmalıdır. Aksi taktirde kurutma
randımanı düşer.
Olgunlaşan meyvede meyve eti uçtan itibaren yumuşar
ve sulanır. Hasat zamanı meyvenin dalla bağlantısı orta düzeydedir. Yaş
meyveleri yüksek şeker içeriğinden dolayı fazla miktarda özellikle aç karnına
yendiğinde bağırsakları bozar, ishal yapar. Doğal bir müshil ilacı özelliğine
sahiptir. İshal birkaç tane bademi yenilerek önlenir.
Çekirdeklerinden kuvvetli ve homojen çöğürler elde
edilir. Hacihaliloğlu çeşidinin çekirdeğinden yetişen ağaçlara halk arasında
“Yeğen” denir. Yeğen'in çekirdekleri tatlı olup meyveleri Hacıhaliloğlu'na
benzemekle birlikte SÇKM miktarı ve kuru kayısı randımanı daha düşüktür.
Hasanbey
1930 Yılında Malatya’nın eski Belediye
Başkanlarından Hasan Derinkök’ün bahçesinde bulunan Malatya’nın en önemli
sofralık kayısı çeşididir. Çeşidin SÇKM miktarı yüksek olması nedeniyle
önceleri kurutularak değerlendirilmiş fakat daha sonra çeşidin turfanda, iri
meyveli ve yola dayanımının iyi olması nedeniyle son yıllarda sofralık
tüketimi bir hayli artmıştır. Ayrıca meyvenin heterojen olgunlaşması ve
kükürt odasında diğer çeşitlere göre kükürt dioksidi daha geç absorbe etmesi
gibi kurutma için olumsuz özelliklerinden dolayı kurutmalık olarak
değerlendirme şekli günümüzde azalmıştır.
Ağaç şekli yayvan olup kuvvetli büyür. Dalları
sarkıktır. Ağaçların verimliliği orta düzeydedir. Meyve kalp şeklinde, iri,
40-55 g ağırlığında, meyve eti sert dokulu ve tatlıdır. Meyve kabuk (L63.43
a+9.02 b+40.9) ve et rengi sarıdır. SÇKM miktarı % 18-22, pH 4.9-5.1 ve
toplam asitlik % 0.10-0.20’dir. Çekirdek uzun-oval, 2.0-2.8 g ağırlığında,
tatlı ve meyve etine yapışık değildir. Malatya’da Haziran sonu Temmuz başında
olgunlaşır. Diğer çeşitlere göre erkencidir. Meyvesinin iri, gösterişli ve
yola dayanımının iyi olması nedeniyle büyük tüketim merkezilerine
gönderilmeye uygun bir çeşit olup pazarda yüksek fiyatlardan alıcı
bulmaktadır.
Meyve heterojen olgunlaşır. Meyvenin bir yanağı
olgunlaşıp yumuşadığı halde diğer yanağı ham ve serttir. Kükürtlenerek
kurutulacak meyvelerin tam olgunlaşması beklenmeden hasat edilip kükürt
odalarında diğer çeşitlere göre daha uzun süre bekletilmesi gerekir. Aksi
durumda çeşit daha az kükürt absorbe edeceğinden kurutma sonrası meyve rengi
kırmızı veya açık turuncu renkte olur. Çeşidin soğuklama gereksinimi 950-1600
saattir. Olgunlaşan meyvelerin dalla bağlantısı zayıfladığından hafif bir
rüzgarda bile fazla döküm yapar. Meyveleri çil hastalığına dayanıklıdır.
Bazen meyve koparıldığında sap çukuru parçalanmaktadır.
Kabaaşı
Malatya’da 1970’li yıllarda yapılan bir seleksiyon
çalışması sonucu bulunmuş kurutmalık bir kayısı çeşididir. Son yıllarda
Malatya ve çevresinde geniş miktarda yetiştirilmeye başlanmış, Malatya'da
ağaç sayısı bakımından Hacıhaliloğlu çeşidinden sonra ikinci sıraya
yerleşmiştir.
Ağaçları orta büyüklükte, dik ve kuvvetli gelişir.
Ağaç verimliliği orta düzeydedir. Meyve orta irilikte, 30-35 g ağırlığında,
meyve oval şekilli, meyve kabuk (L66.71 a+12.70 b+43.08) ve et rengi sarıdır.
Meyve tatlı, pH 3.8-4.6 ve toplam asitlik % 0.30-0.45, SÇKM miktarı %
24-26’dır. Meyve eti sert dokuludur. Çekirdek şekli oval, 1.9-2.4 g
ağırlığında, tatlı ve meyve etine yapışık değildir. Malatya’da Temmuz ayı
ortasında olgunlaşır.
Ağaçları çiçek monilyasına hassas olup, çil
hastalığına ve dona dayanımı Hacihaliloğlu çeşidine göre daha iyidir. Genç
fidan döneminde kuvvetli sürgün verir ve dalları gevrektir.
Soğancı
Malatya Zirai Araştırma İstasyonu tarafından yapılan
bir seleksiyon çalışması sonucu merkeze bağlı Tecde köyünde Tosunoğlu
ailesinin bahçesinde bulunmuştur. Tosunoğlu ve Soğanoğlu gibi sinonimleri
bulunmaktadır.
Ağaçları iri, dik-yayvan şekilli olup orta derecede
verimlidir. Meyveleri 28-38 g ağırlığında, yuvarlak şekilli, meyve kabuk
(L59.64 a+12.12 b+35.85) ve et rengi sarıdır. Meyve tatlı, pH 4.5-4.7, SÇKM
miktarı % 23-26 ve toplam asitlik % 0.28-0.35’dir. Meyve eti sert dokuludur.
Çekirdek yuvarlak şekilli, 1.8-2.2 g ağırlığında ve tatlı olup meyve etine
yarı yapışıktır.
Malatya’da Temmuz ayının ikinci haftası olgunlaşır Meyveleri
parlak ve gösterişli olduğundan son zamanlarda sofralık olarak tüketimi
artmıştır. Hasat zamanı meyvenin dalla bağlantısı zayıf olduğundan fazla
miktarda döküm yapar. Meyveleri olgun hasat edildiğinde kükürt gazını absorbe
etmesi zayıflar ve çekirdeği çıkarılırken meyve eti parçalanır. Bu yüzden
kurutulacak meyveler aşırı olgunlaşmadan hasat edilmelidir.
Çataloğlu
Malatya’nın kurutmalık kayısı çeşididir. Dik-yayvan
habitüse sahip Çataloğlu çeşidinin dalları aşağı doğru sarkıktır. Ağaçları
verimlidir. Ağaç gövdesi gri, dalları açık kahve rengindedir. Meyvesi orta
irilikte, 25-35 g ağırlığında, oval şekilli, meyve kabuk (L65.80 a+9.10
b+36.9) ve et rengi sarıdır Meyvenin güneş gören kısmında kırmızı yanak
oluşturur. Meyve eti sert, tatlı, lezzetli, az sulu ve meyve simetrik iki parçadan
oluşur. SÇKM miktarı % 24-28, pH 4.5-4.9 ve toplam asitlik % 0.10-0.25
arasında değişir.
Çekirdek oval şekilli, 1.7-2.1 g ağırlığında, tatlı
ve meyve etine yapışık değildir. Hasanbey kayısı çeşidinden sonra çiçek açar,
Malatya şartlarında Temmuzun ikinci haftası olgunlaşır. Çataloğlu çeşidi
Hacıhaliloğlu çeşidine çok benzer, çoğu kere birbirleriyle karıştırılır.
Gerçekten de renk, şekil ve görünüş bakımından birbirlerini andırlar. En
önemli farkları Çataloğlu meyvesinde daha az tüy bulunur, bu yüzden meyve
daha parlaktır.
Çöloğlu
Malatya’nın sofralık ve kurutmalık kayısı çeşididir.
Çöloğlu hoş kokulu ve güzel aromaya sahip olup ağızda güzel tat bırakır. Orta
büyüklükteki ağaçların dalları yayvan ve açık olup kuvvetli gelişir. Ağaçları
kurağa dayanıklı fakat çil ve monilya hastalıklarına karşı hassastır. Ağaç
verimliliği orta düzeydedir.
Meyve yuvarlak şekilli, 25-35 g ağırlığında, karın
çizgisi belirgin ve asimetrik iki parçadan oluşur. Meyve kabuk (L66.9 a+14.81
b+37.9) ve et rengi sarıdır. Meyve çok tatlı ve yumuşak dokuludur. pH 4.7-5.1
ve SÇKM miktarı % 22-25 arasında değişir. Çekirdek şekli yuvarlak, 1.9-2.3 g
ağırlığında, tatlı ve meyve etine yapışık değildir (Şekil 6). Malatya
şartlarında Temmuz ayının ikinci haftası olgunlaşmaya başlar. Olgunlaşma
zamanı meyveleri uç kısmından yumuşamaya başlar. Meyve hasat süresi kısa olup
zamanında hasat edilmezse fazla döküm yapar. Uzak mesafelere taşınmaya
tahammülü yoktur. Sofralık olarak tüketilmesinin yanı sıra reçel yapımına ve
kabuk şeklinde kurutmaya uygundur.
Alyanak
İzmir’in erkenci sofralık kayısı çeşididir. Ağaç
şekli yayvan olup, kuvvetli büyür. Ağaç verimliliği yüksektir. Meyveler 30-45
g ağırlığında, basık oval şekilli, meyve kabuk (L60.98 a+15.49 b+44.38) ve et
rengi turuncu olup kuvvetli şekilde kırmızı yanak oluşturur. Meyve belirgin
şekilde asimetrik iki parçadan oluşur.
Meyveleri mayhoş, yumuşak dokulu, pH 3.5-3.9, SÇKM
miktarı % 12-14 ve toplam asitlik % 0.9-1.1’dir. Çekirdek yassı-oval şekilli,
2.5-3.2 g ağırlığında, acı ve meyve etine yapışık değildir. Malatya
şartlarında Haziran sonu Temmuz ayının birinci haftasında olgunlaşır.
Şalak (Aprikoz)
Iğdır ve Kağızman bölgesinin sofralık kayısı
çeşididir. Bu çeşidin orijini tam olarak bilinmemektedir. Ermenistan’da bu
çeşide Erevani denmektedir. Yayvan taçlı fakat çok kuvvetli büyüyen ağaçlar
meydana getirir. Ağaçları çok verimlidir.
Meyve şekli eliptiktir. Meyve oldukça iri olup
ortalama meyve ağırlığı 50-65 g arasında değişir. Meyve kabuk (L64.78 a+10.13
b+39.63) ve et rengi sarıdır. Meyve tatlı ve meyve et dokusu orta
sertliktedir. Meyve belirgin şekilde simetriktir. Çekirdekleri uzun şekilli,
tatlı, 2.1-2.6 g ağırlığında ve meyve etine yapışık değildir. SÇKM miktarı %
17-20, pH 4.4-4.8 ve toplam asitlik % 0.30-0.50’dir. Erkenci bir çeşit olup
meyveleri Malatya şartlarında Haziran ayının son haftasında olgunlaşmaya
başlar.
Şekerpare
Ülkemizin birçok yerinde değişik kayısı çeşitlerine
Şekerpare ismi verilmekle birlikte Iğdır Şekerparesi en tanınmış olanıdır.
Iğdır ve çevresinde sofralık ve kurutmalık olarak yetiştirilmektedir. Ağaç
şekli yayvan olup kuvvetli büyür. Ağaçları yüksek verimlidir.
Meyve ufak, 25-30 g ağırlığında, oval şekilli, meyve
kabuk (L62.44 a+13.89 b+34.39) ve et rengi sarıdır. Meyve tatlı, et dokusu
orta sertlikte olup meyveler belirgin bir şekilde kırmızı yanak oluşturur.
Meyve kabuğu paslı ve beneklidir. Yuvarlak şekilli çekirdekleri tatlı olup
1.8-2.3 g ağırlığında ve meyve etine yapışık değildir.
SÇKM miktarı % 20-25, pH 4.1-5.2 ve toplam asitlik %
0.20-0.30’dur. Meyveleri Malatya şartlarında Temmuz ayının birinci haftası
olgunlaşmaya başlar. Soğuklama gereksinimi 950-1000 saattir.
Tokaloğlu-Erzincan
Erzincan’ın sofralık kayısı çeşididir. Ağaçları dik
şekilli olup kuvvetli gelişir. Meyveleri oval şekilli, 40-55 g
ağırlığındadır. Meyve kabuk (L64.71 a+10.79 b+42.34) ve et rengi sarıdır.
Tatlı yumuşak dokulu, SÇKM miktarı % 16-18, pH 2.5-3.8 ve toplam asitlik %
1.0-1.4’tür. Çekirdekleri eliptik şekilli, 2.4-3.0 g ağırlığında, tatlı ve
meyve etine yarı yapışıktır. Meyveleri Malatya şartlarında Temmuz ayının
birinci haftası olgunlaşmaya başlar. Çeşidin soğuklama ihtiyacı 950-1229
saattir.
Tokaloğlu-Yalova
Yalova’nın sofralık kayısı çeşididir. Dik-yayvan
şekilli ağaçları kuvvetli gelişir. Ağaç verimliliği yüksektir. Meyve yuvarlak
şekilli ve 35-50 g ağırlığındadır. Meyve kabuk (L59.78 a+10.92 b44.54) ve et
rengi sarıdır. Meyvenin dikiş yeri belirgin ve simetrik iki parçadan
oluşmuştur. Meyvelerin yanak oluşturma eğilimi zayıftır. Meyve tatlı, yumuşak
dokulu, SÇKM miktarı 15-18, pH 3.4-3.9 ve toplam asitlik % 0.9-1.4’dür.
Çekirdekleri yuvarlak şekilli, 2.2-2.7 g ağırlığında, acı ve meyve etine
yapışık değildir. Meyveleri Malatya şartlarında Haziran ayının üçüncü haftası
olgunlaşır.
Tokaloğlu-Konya
Ereğli
Konya’nın sofralık kayısı çeşididir. Dik şekilli
ağaçları orta kuvvette büyür. Ağaç verimliliği ortadır. Meyve kalp şeklinde,
dikiş yeri belirgin ve asimetrik olup meyve ağırlığı 32-40 gram arasındadır.
Meyve kabuk rengi turuncu (L65.90 a+14.11 b+43.03) ve et rengi sarıdır. SÇKM
miktarı % 17-19, pH 3.9-4.5 ve toplam asitlik % 1.0-1.4’dür. Çekirdek oval
şekilli, 2.2-2.7 g ağırlığında tatlı ve meyve etine yapışık değildir. Malatya
şartlarında Temmuz ayının 3. haftası olgunlaşır.
Şam
Ege bölgesinin erkenci sofralık kayısı çeşididir.
Ağaçları dik şekilli olup zayıf gelişir. Ağaç verimi orta düzeydedir. Meyve
şekli yuvarlak, 25-35 g ağırlığında, karın çizgisi belirgin ve simetriktir.
Meyve kabuk (L67.33 a+12.46 b+38.90) ve et rengi sarı, meyve yumuşak dokulu
ve az tatlıdır. Çekirdekleri iri, 2.2-2.8 g ağırlığında, acı ve meyve etine
yapışık değildir. SÇKM miktarı % 12-15, pH 3.2-3.8 ve toplam asitlik
1.2-1.8'dir. Malatya şartlarında Haziran sonu-Temmuz başında olgunlaşır.
Turfanda İzmir
İzmir’in erkenci sofralık kayısı çeşididir. Ağaçları
dik şekilli ve kuvvetli gelişir. Ağaçları çok verimlidir. Meyve oval şekilli,
35-40 g ağırlığında, mayhoş ve yumuşak dokuludur. Meyve kabuk (L56.23 a+10.06
b+38.72) ve et rengi sarıdır. Meyve karın çizgisi belirgin ve asimetrik iki
parçadan oluşur. SÇKM miktarı % 13-15, pH 3.7-4.1 ve toplam asitlik %
1.1-1.5’dir. Çekirdek şekli oval, 2.1-2.5 g ağırlığında, acı ve meyve etine
yapışık değildir. Meyveleri Malatya şartlarında Haziran ayının ikinci
haftasından itibaren olgunlaşmaya başlar.
İri Bitirgen
Tekirdağ’ın geçci sofralık ve kurutmalık kayısı
çeşididir. Zayıf gelişen ağaçları dik-yayvan şekillidir. Ağaç verimliliği
ortadır. Meyve şekli oval, 33-40 g ağırlığında, az tatlı ve sert dokuludur.
Meyve kabuk (L56.72 a+8.26 b+33.54) ve et rengi turuncudur. Meyve karın
çizgisi belirgin ve asimetriktir. SÇKM miktarı % 18-21, pH 4.2-4.8 ve toplam
asitlik 0.4-0.7’dir. Çekirdek şekli oval, 2.0-2.6 g ağırlığında, tatlı ve
meyve etine yapışık değildir. Meyveleri Malatya şartlarında Temmuz ayının
ikinci yarısı olgunlaşır.
İmrahor
Ege bölgesinin erkenci sofralık kayısı çeşididir.
Dik şekilli zayıf büyüyen ağaçlara sahiptir. Ağaç verimliliği yüksektir. Meyveleri
yuvarlak şekilli, 30-35 g ağırlığında, meyve karın çizgisi belirgin ve meyve
simetrik iki parçadan oluşur. Meyve kabuk rengi turuncu (L57.23 a+10.40
b+35.9) ve et rengi sarıdır. Meyve et dokusu yumuşak ve tatlıdır. Çekirdek
yuvarlak şekilli, acı, 2.3-2.8 g ağırlığında ve meyve etine yarı bağlıdır.
SÇKM miktarı % 14-15, pH 3.3-3.8 ve toplam asitlik % 0.8-1.2’dir. Malatya
şartlarında Haziran sonu Temmuz başında olgunlaşır.
Karacabey
Bursa’nın erkenci sofralık kayısı çeşididir.
Ağaçları yayvan şekilli olup zayıf büyür. Ağaç verimliliği yüksektir. Meyve
kalp şeklinde, 35-45 g ağırlığında, meyve karın çizgisi belirgin ve
simetriktir. Meyve kabuk (L61.17 a+9.48 b+44.24) ve et rengi turuncudur.
Meyve kuvvetli yanak oluşturur. Meyve az tatlı ve gevrektir. SÇKM miktarı %
12-14, pH 3.4-4.0 ve toplam asitlik % 0.9-1.4 arasında değişir. Çekirdek oval
şekilli, acı, 2.6-3.1 g ağırlığında ve meyve etine yarı bağlıdır. Malatya
şartlarında Temmuz başında olgunlaşır.
Çiğli
İzmir’in sofralık kayısı çeşididir. Ağaçları yayvan
şekilli ve orta kuvvette gelişir. Ağaç verimliliği orta düzeydedir. Meyve
şekli basık-yuvarlak, 20-25 g ağırlığında ve meyve simetrik iki parçadan
oluşmuştur. Meyve kabuk rengi turuncu (L56.73 a+11.49 b+38.90), et rengi
sarıdır. Meyve az tatlı ve yumuşak dokuludur. SÇKM miktarı % 14-15, pH
3.6-3.9 ve toplam asitlik % 1.2-1.5 arasında değişir. Çekirdek yuvarlak
şekilli, tatlı, 1.6-2.0 g ağırlığında ve meyve etine yarı bağlıdır. Malatya
şartlarında Temmuz ayının birinci haftasında olgunlaşır.
Sakıt 2
Akdeniz bölgesinin geçci sofralık kayısı çeşididir.
Ağaçları küçük, yayvan taçlı ve zayıf gelişir. Ağaç verimliliği yüksektir.
Meyve kalp şeklinde, 25-35 g ağırlığında , meyve karın çizgisi belirgin ve
simetriktir. Meyve kabuk (L62.78 a+10.34 b+43.82) ve et rengi sarıdır. Meyve
belirgin biçimde kırmızı yanak oluşturur. SÇKM miktarı % 17-20, pH 4.4-4.9 ve
toplam asitlik % 0.5-0.8’dir. Çekirdek oval şekilli, tatlı, 1.6-2.0 g
ağırlığında ve meyve etine yapışık değildir. Malatya şartlarında Temmuz
ayının ikinci yarısında olgunlaşır.
Mahmudun Eriği
Erzincan’ın sofralık ve kurutmalık kayısı çeşididir.
Ağaçları dik şekilli olup kuvvetli büyür. Ağaç verimliliği orta düzeydedir.
Meyve oval şekilli, 35-50 g ağırlığında, meyve karın çizgisi belirgin ve
simetriktir. Meyve kabuk (L67.55 a+11.76 b+46.90) ve et rengi sarı olup meyve
kuvvetli yanak oluşturur. SÇKM miktarı % 24-26, pH 4.8-5.2 ve toplam asitlik
% 0.3-0.5 arasında değişir. Çekirdek oval şekilli, 2.3-2.7 g ağırlığında,
tatlı ve meyve etine yapışık değildir. Malatya şartlarında Temmuzun ikinci
haftasında olgunlaşır.
Adilcevaz-5
Bitlis’in sofralık ve kurutmalık kayısı çeşididir.
Ağaçları dik şekilli olup kuvvetli büyür. Meyve şekli oval, 40-50 g
ağırlığında, karın çizgisi belirgin ve simetrik iki parçadan oluşur. Meyve
kabuk (L68.12 a+9.91 b+44.70) ve et rengi sarıdır. Meyve kırmızı yanak
oluşturur. Meyve tatlı ve sert dokuludur. SÇKM miktarı % 26-28, pH 4.8-5.1 ve
toplam asitlik % 0.5-0.7 arasında değişir. Çekirdek oval şekilli, tatlı,
2.1-2.5 g ağırlığında ve meyve etine yapışık değildir. Malatya şartlarında
Temmuz ayının ikinci yarısında olgunlaşır.
Turfanda
Eskimalatya
Malatya’nın çok erkenci sofralık kayısı çeşididir.
Ağaçları dik şekilli olup kuvvetli büyür. Ağaç verimliliği yüksektir. Meyve
şekli oval, 30-45 g ağırlığında, meyve karın çizgisi belirgin ve simetrik iki
parçadan oluşur. Meyve kabuk (L64.79 a+11.62 b+41.13) ve et rengi sarıdır.
Meyve az tatlı ve yumuşak dokuludur. SÇKM miktarı % 13-15, pH 3.3-3.7 ve
toplam asitlik 1.2-1.4 arasında değişir. Çekirdek yuvarlak, 2.5-3.0 g
ağırlığında, acı ve meyve etine yarı bağlıdır. Malatya şartlarında Haziran
ayının ikinci yarısında olgunlaşmaya başlar.
Çekirge 52
Bursa’nın sofralık kayısı çeşididir. Ağaçlar yayvan
şekilli olup kuvvetli büyür. Meyve oval şekilli, 40-50 g ağırlığında, meyve
karın çizgisi belirgin ve asimetrik iki parçadan oluşur. Meyve kabuk (L56.22
a+9.06 b+38.10) ve et rengi turuncudur. Meyve tatlı ve yumuşak dokuludur.
SÇKM miktarı % 15-17, pH 3.9-4.1 ve toplam asitlik %1.1-1.6 arasında değişir.
Çekirdek yuvarlak, 2.3-2.9 g ağırlığında, tatlı ve meyve etine az bağlıdır.
Malatya şartlarında Temmuzun birinci haftasında olgunlaşmaya başlar.
Hacıkız
Malatya’nın sofralık ve kurutmalık kayısı çeşididir.
Ağaçları dik, dalları yayvan olup kuvvetli büyür. Ağaç verimliliği yüksektir.
Meyve şekli oval, 30-40 g ağırlığında, kokulu ve gösterişlidir.
Olgunlaştığında meyvenin zaman geçirilmeden hasat edilmesi gerekir. Aksi
taktirde meyveler toplanmaya zaman bırakmadan kendiliğinden dökülür. Meyve
karın çizgisi belirgin ve asimetrik iki parçadan oluşur. Meyve kabuk (L69.54
a+10.61 b+39.12) ve et rengi sarıdır. Meyve tatlı ve sert dokuludur. SÇKM
miktarı % 18-21, pH 4.5-4.7 ve toplam asitlik % 0.3-0.5 arasında değişir.
Çekirdek oval, 2.0-2.5 g ağırlığında, tatlı ve meyve etine bağlı değildir.
Meyveleri kükürtleme sırasında kükürt gazını kolay absorbe eder. Kabuk
şeklinde kurutmaya uygundur. Malatya şartlarında Temmuz ayının ikinci haftası
olgunlaşır.
İsmailağa
Malatya’nın sofralık ve kurutmalık kayısı çeşididir.
Ağaçları dik olup kuvvetli büyür. Kurak ve kötü beslenme şartlarında
peryodisite gösterir. Meyve şekli oblong, 40-50 g ağırlığında ve gösterişli
meyvelere sahiptir. Meyve karın çizgisi belirgin ve simetrik iki parçadan
oluşur. Meyve kabuk (L55.90 a+15.24 b+40.21) ve et rengi sarıdır. Meyve tatlı
ve sert dokuludur. SÇKM miktarı % 21-24, pH 4.4-4.6 ve toplam asitlik %
0.5-0.7 arasında değişir. Çekirdek uzun, 2.3-2.8 g ağırlığında, tatlı ve
meyve etine bağlı değildir. Malatya şartlarında Temmuz ayının ikinci haftası
olgunlaşır. Meyveleri kükürt gazını zor absorbe ettiğinden kükürt odalarında
daha uzun süre bekletilmesi gerekir.
Ethembey
Edirne’nin sofralık kayısı çeşididir. Ağaçları dik
olup orta kuvvetli büyür. Meyve kalp şeklinde, 30-40 g ağırlığındadır. Meyve
karın çizgisi belirgin ve asimetrik iki parçadan oluşur. Meyve kabuk (L54.34
a+12.79 b+39.02) ve et rengi sarıdır. Meyve tatlı ve yumuşak dokuludur. SÇKM
miktarı % 13-15, pH 3.6-3.9 ve toplam asitlik 0.9-1.3 arasında değişir.
Çekirdek oval şekilli, 2.0-2.5 g ağırlığında, acı ve meyve etine bağlı
değildir. Malatya şartlarında Temmuz ayının ikinci haftası olgunlaşır.
Kuru Kabuk
Malatya’nın sofralık ve kurutmalık kayısı çeşididir.
Malatya ve çevresinde “gavur aşısı” da denmektedir. Meyveleri iri gösterişli
ve kokuludur. Ağaçları verimli fakat monilya ve çil hastalığına hassastır.
Çekirdeği çok iri olduğundan daha çok kabuk şeklinde kurutmaya uygundur. Yola
dayanımı iyi olmadığından mahalinde tüketilir. Meyve oval şekilli ve 35-40 g
ağırlığındadır. Meyve karın çizgisi belirgin ve asimetriktir. Meyve et
(L56.40 a+11.45 b+39.12) ve kabuk rengi sarıdır. SÇKM miktarı % 14-17, pH
3.4-3.8 ve toplam asitlik % 1.1-1.4 arasında değişir. Çekirdek oval şekilli,
tatlı ve 2.3-2.8 g ağırlığındadır. Malatya şartlarında Haziran sonunda
olgunlaşır.
Yukarıda özellikleri verilen bu kayısı çeşitlerinin
dışında Osmanonbaşı, Kokulu, İmamoğlu, Darende ve Sarılök gibi kayısı
çeşitlerimiz bugün maalesef kaybolmuş durumdadır.
Yabancı Kayısı
Çeşitleri
Paviot
Fransa’nın sofralık kayısı çeşididir. Ağaçları
yayvan şekilli olup kuvvetli büyür ve orta derecede verimlidir. Meyveleri
orta irilikte, 30-50 g ağırlığında, basık yuvarlak şekillidir. Karın çizgisi
belirgin ve meyve simetrik iki parçadan oluşur. Meyve eti yumuşak dokulu,
tatlı, sulu ve kokuludur. Meyve kabuk rengi turuncu (L60.55 a+23.07 b+41.77),
et rengi sarıdır. Yuvarlak şekilli çekirdekleri acı ve meyve etine yarı
yapışık olup ağırlığı 3.0-3.8 g arasındadır. SÇKM miktarı % 12-15, pH 3.5-4.2
ve toplam asitlik % 0.40-0.65’dir. Meyveleri Malatya şartlarında Temmuz ayı
ortasında olgunlaşır.
Canino
İspanya’nın sofralık kayısı çeşididir. Ağaçları
dik-yayvan şekilli ve orta kuvvettedir. Ağaç verimliliği ortadır. Meyveleri
orta irilikte, oval şekilli ve 30-40 g ağırlığındadır. Meyve eti yumuşak
dokulu, tatlı ve suludur. Meyve karın çizgisi belirgin ve asimetrik iki
parçadan oluşur. Meyve kabuk (L57.28 a+10.14 b+36.90) ve et rengi turuncudur.
Oval şekilli çekirdekleri, 1.8-2.2 g ağırlığında, tatlı ve meyve etine yarı
yapışıktır. SÇKM miktarı % 14-16, pH 3.5-4.2 ve toplam asitlik %
0.80-1.10’dur. Meyveleri Malatya şartlarında Temmuz ayının ikinci haftasında
olgunlaşır.
Stark Early
Orange
ABD’nin erkenci sofralık kayısı çeşididir. Ağaçları
çok dik şekilli ve kuvvetli büyür. Ağaç verimliliği ortadır. Meyveleri 45-55
g ağırlığında ve yuvarlak şekillidir. Meyve eti yumuşak dokulu, tatlı ve
suludur. Meyvenin karın çizgisi belirgin ve simetrik iki parçadan oluşur.
Meyve kabuk (L55.12 a+10.54 b+35.35) ve et rengi turuncudur. Yassı-oval
şekilli çekirdekleri, 2.4-3.0 g ağırlığında, acı ve meyve etine yapışık
değildir. SÇKM miktarı % 13-15, pH 3.1-3.5 ve toplam asitlik % 0.90-1.10
arasında değişir. Meyveleri Malatya şartlarında Haziran ayının sonlarında
olgunlaşır.
Hungarian Best
Macaristan’ın sofralık kayısı çeşididir. Ağaç şekli
yayvan olup kuvvetli gelişir. Ağaç verimliliği oldukça yüksektir. Meyveleri
35-45 g ağırlığında ve yuvarlak şekillidir. Meyve tatlı ve yumuşak dokuludur.
Meyve karın çizgisi belirgin ve simetrik iki parçadan oluşur. Meyve kabuk
(L57.80 a+12.59 b+37.55) ve et rengi turuncudur. Yuvarlak şekilli
çekirdekleri, 2.2-2.6 g ağırlığında, tatlı ve meyve etine az bağlıdır. SÇKM
miktarı % 14-16, pH 3.6-4.0 ve toplam asitlik % 1.20-1.50’dur. Meyveleri
Malatya şartlarında Temmuzun ikinci yarısı olgunlaşır.
Cafona
İtalya’nın sofralık kayısı çeşididir. Ağaçları
dik-yayvan şekilli ve orta kuvvettedir. Meyve şekli yuvarlak olup meyve
ağırlığı 35-45 g arasında değişmektedir. Meyve eti gevrek ve tatlıdır.
Meyvenin karın çizgisi belirgin ve simetrik iki parçadan oluşur. Meyve kabuk
(L60.24 a+12.55 b+37.41) ve et rengi turuncudur. Çekirdekleri oval şekilli,
2.1-2.5 g ağırlığında, acı ve meyve etine yapışıktır. SÇKM miktarı % 15-17,
pH 4.2-4.7 ve toplam asitlik % 0.6-0.7 arasında değişir. Meyveleri Malatya
şartlarında Temmuz ayının ikinci haftası olgunlaşır.
Precoce de
Colomer
Fransa’nın erkenci sofralık kayısı çeşididir. Dik
şekilli, orta kuvvette ve verimli ağaçlara sahiptir. Kalp şeklindeki
meyveleri 30-35 g ağırlığındadır. Meyve eti yumuşak dokulu ve ekşi tattadır.
Meyvenin karın çizgisi belirgin ve asimetrik iki parçadan oluşur. Meyve kabuk
(L62.67 a+19.38 b+46.74) ve et rengi turuncudur. Yuvarlak çekirdekleri
2.3-2.8 g ağırlığında, acı ve meyve etine yapışık değildir. SÇKM miktarı %
13-15, pH 3.6-4.0 ve toplam asitlik % 1.00-1.10’dur. Meyveleri Malatya
şartlarında Haziran ayı sonlarında olgunlaşır.
Polonais
Fransa’nın sofralık kayısı çeşididir. Ağaçları
dik-yayvan şekilli ve orta kuvvettedir. Oval şekilli meyveleri 30-40 g
ağırlığındadır. Meyve et dokusu yumuşak ve tadı mayhoştur. Meyvenin karın
çizgisi belirgin ve asimetrik iki parçadan oluşur. Meyve kabuk rengi turuncu
(L60.31 a+9.81 b+36.90), et rengi sarıdır. Yuvarlak şekilli çekirdekleri
2.2-2.6 g ağırlığında, tatlı ve meyve etine yarı bağlıdır. SÇKM miktarı %
13-14, pH 3.8-4.2 ve toplam asitlik % 0.80-0.90’dur. Meyveleri Malatya
şartlarında Temmuz ayının ikinci yarısı olgunlaşır.
San Castrese
İtalya’nın sofralık kayısı çeşididir. Ağaçları dik
şekilli ve orta kuvvettedir. Oval şekilli meyveleri 25-35 g ağırlığındadır.
Meyve eti yumuşak dokulu ve ekşi tattadır. Meyvenin karın çizgisi belirgin ve
asimetrik iki parçadan oluşur. Meyve kabuk (L55.27 a+11.67 b+40.39) ve et
rengi turuncudur. Çekirdekleri oval şekilli, 1.9-2.2 g ağırlığında, acı ve
meyve etine yapışıktır. SÇKM miktarı % 15-17, pH 3.7-4.0 ve toplam asitlik %
1.1-1.3’dir. Meyveleri Malatya şartlarında Temmuz başında olgunlaşır.
Boccuccia
İtalya’nın sofralık kayısı çeşididir. Ağaçları dik
şekilli ve orta kuvvettedir. Oval şekilli meyveleri 25-35 g ağırlığındadır.
Meyve eti yumuşak dokulu ve az tatlıdır. Meyvenin karın çizgisi belirgin ve
asimetrik iki parçadan oluşur. Meyve kabuk (L56.55 a+12.20 b+41.55) ve et
rengi turuncudur. Çekirdekleri oval şekilli, 1.6-2.0 g ağırlığında, acı ve
meyve etine yarı yapışıktır. SÇKM miktarı % 15-17, pH 3.9-4.2 ve toplam
asitlik % 1.0-1.10 arasında değişir. Meyveleri Malatya şartlarında Temmuz
başında olgunlaşır.
Wilson Delicious
ABD’nin geçci sofralık kayısı çeşididir. Ağaçları dik-yayvan
şekilli ve kuvvetli büyür. Yuvarlak şekilli meyveleri 35-45 g ağırlığındadır.
Meyve eti yumuşak dokulu ve tatlıdır. Meyvenin karın çizgisi belirgin ve
simetrik iki parçadan oluşur. Meyve kabuk (L56.50 a+11.14 b+40.11) ve et
rengi turuncudur. Çekirdekleri oval şekilli, 2.7-3.1 g ağırlığında, tatlı ve
meyve etine az yapışıktır (Şekil 19). SÇKM miktarı % 14-16, pH 3.9-4.4 ve
toplam asitlik % 1.0-1.10’dır. Meyveleri Malatya şartlarında Temmuz ayının
ikinci yarısı olgunlaşır.
Luizet
Fransa’nın geçci sofralık kayısı çeşididir. Ağaçları
yayvan şekilli ve kuvvetlidir. Kalp şeklindeki meyveleri 45-55 g
ağırlığındadır. Meyve eti yumuşak dokulu ve az tatlıdır. Meyvenin karın
çizgisi belirgin ve asimetrik iki parçadan oluşur. Meyve kabuk (L62.67
a+19.38 b+46.74) ve et rengi turuncudur. Yassı-yuvarlak şekilli çekirdekleri,
2.2-2.5 g ağırlığında, tatlı ve meyve etine yapışıktır. SÇKM miktarı % 16-18,
pH 3.2- 3.9 ve toplam asitlik % 1.20-1.40’dur. Meyveleri Malatya şartlarında
Temmuz ayının ikinci haftası olgunlaşır.
Fracasso
İtalya’nın geçci sofralık kayısı çeşididir. Ağaçları
dik-yayvan şekilli ve orta kuvvettedir. Yuvarlak şekilli meyveleri 30-40 g
ağırlığındadır. Meyve eti yumuşak dokulu ve tatlıdır. Meyvenin karın çizgisi
belirgin ve asimetrik iki parçadan oluşur. Meyve kabuk (L58.20 a+14.44
b+37.51) ve et rengi sarıdır. Çekirdekleri oval şekilli, 2.0-2.5 g
ağırlığında, acı ve meyve etine yapışıktır. SÇKM miktarı % 14-16, pH 3.7-4.1
ve toplam asitlik % 0.7-0.8 arasında değişir. Meyveleri Malatya şartlarında
Temmuz ayının ikinci haftası olgunlaşır.
Royal
Fransa’nın erkenci sofralık kayısı çeşididir.
Ağaçları yayvan şekilli ve orta kuvvettedir. Meyve şekli oval ve meyve
ağırlığı 30-40 g arasında değişir. Meyve eti yumuşak dokulu ve az tatlıdır.
Meyvenin karın çizgisi belirgin ve simetrik iki parçadan oluşur. Meyve kabuk
(L58.20 a+14.44 b+37.51) ve et rengi turuncudur. Çekirdekleri oval şekilli,
2.1-2.4 g ağırlığında, tatlı ve meyve etine az bağlıdır. SÇKM miktarı %
15-17, pH 3.2-3.5 ve toplam asitlik % 1.5-2.0’dır. Meyveleri Malatya
şartlarında Haziran ayı sonlarında olgunlaşır.
Perfection
ABD’nin sofralık kayısı çeşididir. Ağaçları dik
şekilli ve orta kuvvettedir. Kalp şeklindeki meyveleri 40-50 g ağırlığındadır.
Meyve eti sert dokulu ve tatlıdır. Meyvenin karın çizgisi belirgin ve
simetrik iki parçadan oluşur. Meyve kabuk (L55.10 a+11.09 b+42.44) ve et
rengi turuncudur. Çekirdekleri yuvarlak şekilli, 2.4-3.0 g ağırlığında, acı
ve meyve etine yarı yapışıktır. SÇKM miktarı % 16-18, pH4.1-4.4 ve toplam
asitlik % 0.4-0.5 arasında değişir. Meyveleri Malatya şartlarında Temmuz
ayının birinci haftası olgunlaşır.
DÜNYADA YETİŞTİRİLEN BAZI KAYISI ÇEŞİT VE TİPLERİ
1989’da yayınlanan Avrupa Kayısı Katalogunda (The
European Apricot Catalogue) yer alan kayısı çeşit, tip ve melezleri aşağıda
verilmiştir. Avrupa Kayısı Katalogunda, kayısı genetik kaynakları; kayısı
çeşitleri (Apricot Cultivars) ve çeşit dışı kayıtlar (Accessions Except
Cultivars) şeklinde verilmiştir. Kayısı çeşitleri, ağaç ve meyve özellikleri
tescil edilmiş kayısılarıdır. Çeşit dışı kayıtlar ise çeşitli ıslah
çalışmaları sonucunda elde edilmiş kayısı tip ve melezlerini kapsamaktadır.
Kayısı Çeşitleri 135
07 K 11 (1), 10 G 1078 (5), 13 G 780 (5), 139 GD 307
(5), 14 G 910 (2), 16 G 750 (5), 20 W 258 (5), 21 W 46A (5), 3 EA 333 ( 5), 3
EA 416 (5), 32 E 112 (5), 34 E 360 (5), 39 EA 430 (5), 41EA 150 (5), 46 G 970
(5), 47 EA 10 (5), 48 G 1105 (5), 48 G 1130 (5), 48 G 472 (5), 48 G 515 (5),
49 E 137 (5), 5 EA 282 (5), 5 EA 293 (5), 5 EA 387 (5), 53 E 315 (5), 6 EA
102 (5), 6 EA 114 (5), 6 EA 80 (5), 927 G1 ABR 182 (2), A 179 Delbard (5), A
180 Delbard (5), A 181 Delbard (5), Adedi (7), Ahrori (6), Ahrory (5), Ahrory
(180) (6), Akita Omi (17), Albena (14), Alexander (7), Alfred (5), Alyanak
(1), Amabile Vecchioni (3), Amal (7), Ambrosia (3), Ambrozia (3), Ambrozia
Ranna (1), Ambrozija (3), Amor Leuch (7), Ampuis (2), Ananasny Kievsky (?),
Ananasz Barack II. (12), Ananasz Barack I. (12), Ananasz Kajszı, (12),
Andswee (5), Angomoar (2), Antonıanıello (3), Aprikoz (Şalak) (1), Arazami
(6), Arengi (7), Armenska (6), Arme. Seed 44 (18), Arme. Seed 48 (18), Aurel
(6), A. 1570 (2), A. 1571 (2), A.1622 (2), A.1625 (2), A. 1631 (2), A.1632 (2),
A.1633 (2), A. 1637 (2), A.1714 (2), A.1721 (2), A.1727 (2), A.1729 (2),
A.1730 (2), A.1731(2), A.1738 (2), A.1740 (2), A.1741(2), 1758 (2), A.1791
(2), A.1792 (2), A.1793 (2), A.1794 (2), A.544 (2), Badami (19), Badenoviona
(14), Badenoviona (12), Bokour (7), Barak 4 (18), Barak 6 (18), Behor Shotan
(18), Belomesa (6), Bergeron (2), Bergeron (2), Bergeron Floraison Tardive
(2), Bergeron (Le-2) (2), Bijla Kasna (1), Blanc Rose (2), Blenheim (5),
Blenheim (20), Blenril (5), Bocot 1 (5), Bolevu Rozsa (12), Bolsoj Rannij
(6), Bolton (21), Bone Fortza (?), Borjana (14), Borshi Rogea (12), Borshi
Roza (12), Bosos Fele (12), Bredska (22), Bredska (23), Bronze (21), Budapest
(12), Bulida (4), Bulida Mutazione A 339 (4), B-I-9 (14), Cacak’s Gold (15),
Cafona (3), Cafona I (3), Cafona III (3), Caid Pigdz No 1 (8), Caid Pigdz No
2 (8), Caid Pigdz No 3 (8), California (5), California Red (21), Candelo (4),
Canino (4), Canino 252 (4), Canino İtaly, (?) Canino R 19-2 (7), Canino
Tardio (4), Canino TP-PI 2 (3), Canino x Hamidi (7), Castle Bright (5),
Castleton (4), Castleton (5), Cataloglu (1), Charhoud (19), Chastemi Do (19),
Chastemi Yey (19), Chekar Pare Semman (19), Chekar Parsh (19), Chinese (5),
Cigli (İzmir) (1), Clone 17 AFC (15), Clone 20 AFC (15), Clone 4 AFC (15),
Clone 5 AFC (15), Clone 9 AFC (15), Clone 1 AFC (15), Conroy’s Late (21),
Coray Piroge (12), Coruche 5 (25), Cot (5), Cologlu (1), Curtis (26), C.235
(12), Del Patriarcov (8), Delgochai (19), Derby Royal (5), Desfarges (2),
Doroshte (19) Dourouchte Karaj (19), Doyna (6), Dr. Nascle (2), Dr.Nascle
(2), Dzakojskij Rannij-178 (6), Earli Gold (5), Early Blenheim (5), Early
Devini (5), Early Divinity (5), Early Golden (5), Early Golden Apricot (5),
Early Moorpark (5), Early Orange (5), Early Orange/ AG I (10), Early Red
French (5), Early Ril (5), Early Bee (5), Early Cap (5), Eastern Apricot
(14), Edra Ranna (1), Effekt (?), Eibel Ghas No 1 (8), Erevani (6), Ethembey
(1), Fakoussi (7), Farmingdale (5), Festivalna (14), Festivalna (6),
Flamingold (5), Frimlova Umerka (23), Goldcot (5), Goldcot A4 (5), Goldcut
(5), Golden Gem (5), Goldrich (5), Gordon’s Seedling (21), Hacihaliloglu (1)
Haggith (26), Hamidi (7), Harcot (26), Harglow (26), Hargrand (26), Harlayne
(26), Harogem, (26), Hasanbey (1), Heiwa (17), Hellin 1182 (5), Henderson
(5), Henderson (26), Hersonska (6), Hindu-Kush (9), Holubova (23), Hunter
(24), Hw 408 (26), Hybrid Hja 19 (5), Hybrid Hja 28 (5), Hybrid Hja 31 (5),
Hybrid Hja 32 (5), Hybrid Hja 33 (5), Hybrid Hja 36 (5), Irwin (24), Ivonne
Liverani (3), Iztochna (14), İmrahor (1), İribirgen (1), Jantarnyj (6),
Jaubert Foulon (2), Jouyska (1), Julskij 205 (6), Junskii (6), Kabaaşı (1),
Kadıoglu (1), Kaissi Ahaz (19), Karacabey (1), Karola (23), Kasna Roza (14),
Katy Kot (5), Kechkemetska Ruzha (12), Kermanshah (19), Kesei Lapos kajszi
(12), Keshtey Roge (12), Kesoi Ananasz (12), Kesoi Eresu Magyar Kajszi (12),
Kesoi Magyar Kajszi (12), Kersoi Rozsa Borsi Fele Valtoza (12), Kesoi Rozsa
Kajszi Valtozat (12), Kersoi Viragzasu Magyar Kajszi (12), Kesy Ahar (19),
King (5), Kishinevska (6), Kishinevska Ranna (6), Kisinevsky Rany (23),
Kosmolec (6), Kosmolec Kiricinski (6), Kosomoletz (6), Koshi Omi (17), Kost
Juzenska (6), Kost Juzeskii (6), Kost Juzenskij (6), Kost Yuzhensk (6),
Krasni Partizan (6), Krasnii Partizan (6), Krasij Partizan (6), Krasnoscekij
(6), Krasnoscoki (6), Krasnostchokii (6), Krasznoscsokij Pozonij (6), Kurban
Merare (19), Kurukabuk (1), Lasguerdi Mached (19), Ligethi Oriash (12),
Lorinci Rakovszki Tipusu Kajsz (12), Luizet (2), Luizet A 717 (2), Luizet
CTIFL (2), Luzi Maker (18), Luzi Salman (18), M 119 (23), Macar (1),
Madjarska (12), Madjarska Najbolja (12), Magyar Kajszi Tipus (12), Mahmudun
Erigi (1), Mailot Jaune Quillaume (2), Malayer (19), Mansfield Seedling (21),
Mansouri No 15 (8), Mari De Cenad (29), Mari De Cenad (12), Maria Ferez (8),
Maria Natilde (3), Marculesti (29), Marculesti 17/2 (29), Marculesti 22/6
(29), Marculesti 69/5 (29), Marculesti 19 (29), Marouch No 11 (8), Marouch No
14 (8), Marouch No 6 (8), Marouch No 4 (8), Mashad Rezaye (19), Mayeros (4),
Ma- 170 (2), Ma-238 (2), Ma-46 (2), Mech Mech Ams 10/7 (7), Mech Mech Ams
12/14 (7), Mech Mech Ams 15/12 (7), Mech Mech Ams 2/1 (7), Mech Mech Ams 6/2
(7), Mech Mech Ams 9/10 (7), Mech Mech I (7), Mech Mech III (7), Mech Mech IV
(7), Mei Hwang (11), Mektep (1), Melitopoljska Rana (6), Melitopolska Rana
(6), Melitopolsky Ranny (6), Mishmish Kadurie 10 (18), Modesto (4), Modesto
(5), Moldavskii Krupnopl. (6), Monaco Bello (3), Moniqui (4), Moniqui Borde
(4), Moniqui Come Amariello 1874 (4), Moniqui Fino (4), Mono (5), Montgamet
(2), Moongold (5), Moorpark (5), Morden 604 (26), Morden S-2E-13-14 (26),
Marocco (24), Morocco Apricot (21), Mund (29), Murfatlar (29), Murgab (26),
Mushanski Velikan (2), M- 90 A (23), M.Princess (12), Nagydorogi Magyar
Kajszi Klon (12), Nagyszombati (12), Nancy (2), Nassiry (19), Neptun (29),
New Castle (5), New Castle Early (5), New Perfection (5), Nikitski (29),
Nikitskii (6), Nikitskij (6), Nugget (5), Nugget (2), Nuggetvokiasnij (5),
N.J.A 1(5), N.J.A 19 (5), N.J.A 2 (5), N.J.A 20 (5), N.J.A.30 (5), N.J.A
31(5), N.J.A 32 (5), N.J.A 33 (5), N.J.A 34 (5),N.J.A 35 (5), N.J.A 37 (5),
N.Y.470 (5), N.Y.480 (5), Oblong (8), Oranzevo Krasni (6), Oranzevo Krasnij
(6), Oranzevo Krasnyj (6), Oranzevo Krasnyj (23), Oranzhevo Krasny (6),
Oranzhevo Krashii (6), Ordubat (1), Orias Magyar Kajszi (12), Orit (18),
Overn (2), Oydavska (11), Palesteyn (28), Palsteyn (28), Patriarca (4),
Patriarca Temprano (4), Patterson (5), Paviot (2), Paviot (30), Paviot (4),
Paviot. Mal. (2), Peeka (28), Perfection (5), Perfection Apricot (5),
Persiana (1), Phelps (5), Philipopol (14), Piet Cillie (28), Pine Apple (2),
Pioneer (29), Pobeditel (6), Polessky Krupnoplodny (?), Polonais (2),
Polonais Boulard (2), Ponnack’ S Moorpork (24), Portici 2 (3), Portici 5 (3),
Portici 6 (3), Portici No 2 (3), Portici No 6 (3), Precoce De Boulbon (2),
Precoce De Boulbon ABR 78 (2), Precoce De Colomer (2), Precoce De Miandoat
(19), Precoce De Montplaisir (2), Precoce De Portugal (?), Precoce De Portugal
(2), Precoce De Tyrinthe (10), Precoce De Tyrinthe (2), Precoce D’I Mola (3),
Priana (2), Proyma (1), Pseudo Royal (5), Pui - Sha- Sin (26), Quardi (7),
Rakovska (23), Rakovskeho (23), Rakovski (27), Rakovsky (6), Rakowsky (?),
Ranii (6), Razzi (19), Re Umberto (3), Reale D’Imola (3), Reeves (5),
Reliable (2), Reliable (5), Riland (5), Rival (5), Rival (26), Rives (2),
Roksana (9), Rouge De Fournes (2), Rouge De Mauves (2), Rouge De Rivesaltes
(2), Rouge De Sernhac (2), Rouge Du Roussillon (2), Rouge Du Roussillon .ABR.
341 (2), Rouge Du Roussillon .ABR.343 (2), Rouget Du Roussillon. ABR. 371
(2), Rouge Du Roussillon .ABR. 79 (2), Rouget De Sernhac (2), Royal (2),
Royal A622 (2), Royal Rosa (5), Ruzova Rana (23), Ryahovska Kasha (14),
Sabinovska (23), Sabinovska Le- 220 (23), Sakı-2 (1), Sakıt-6 (1), Salah (6),
Sam (1), San Castrese (3), San Francesco (3), Santunska (11), Saturn (29),
Saturn 23/4 (29), Sayeb (7), Scout (5), Screara (2), Sekerpare (1), Selecta
Cheff 1 (25), Selecta Cneff 4 (25), Selecta Cneff 5 (25), Selecta Cneff A
(25), Selecta Cneff B (25), Selecta Cneff C (25), Selena (29), Selena R
3,5/14 (29), Sercore (?), Shippley Early (8), Siliterska Rana (14), Silistra
404 (14), Silistra Late (14), Silistrenska Kasna (14), Sinferopolsk (6), Siot
Merare (19), Sirena (29), Skaha (26), Skaha (2), Smena (6), Somo (13), Sophia
(26), Stark Early Orange (5), Steana Rosie (29), Stella (5), Stella Apricot
(26), Stevens Favourite (21), Siyahua Rosh (29), Sogancı (1), Sulina (29),
Sulmona (29), Sundrop (26), Sunglo (26), Sunglo (5), Sungold (5), Szadai
Magyar Kajszi II. (12), S.H.A 47 (5), S.H.A 50 (5), Tabarze Chabaskan (19),
Tardif Rouge Delbard (2), Taylors’ Seedling (21), Tchervenobuzka (6),
Tentazione (8), Tilton (5), Tiltonno (3), Timpurii De Arad (29), Timpurii De
Bükresti (29), Tirziu De Bucharest (29), Tirziu De Bucharesti (29), Tivoli
(?), Tokaloglu (1), Tomcot (5), Trendafirii (29), Trevatt (24), Trhenhar No 2
(8), Trenhar No 4 (8), Turfanda (Eskimalatya) (1), Turfanda (İzmir) (1),
Tyrinthos (10), Umberto (1), Umberto (29), Umberto (3), Ungarische Beste
(12), Ungarische Beste Landersdorf (12), Ungarish (12), Ungarish Beste (12),
Ungarish C-235 (12), Ungarska 319 (12), Ungarska 331 (12), Ungarska Kaisiya
(12), V 66 052 (26), Valnur (5),Veecot (26), Velazquez (4), Velkopavlovicka
(23), Velkopavlovicka LE-10/1 (23), Velkopavlovicka LE-11/1 (23),
Velkopavlovicka LE-12/1 (23), Velkopavlovicka LE-12/2 (23), Velkopavlovicka
LE-19/2 (23), Velkopavlovicka LE-6/1 (23), Velkopavlovicka LE-6/1P (23),
Velkopavlovicka LE- 6/2 (23), Velkopavlovicka LE-7/1 (23), Velkopavlovicka
LE- M-45 (23), Velkopavlovicka LE-M-48 (23), Velkopavlovicka LE/11/1 (23),
Venüs (29), Viceroy (5), Viceroy (26), Villiard (29), Villiard (2), Vimpel
(6), Vivagold (26), VS-09/12 (23), VS-25/38 (23), VS-51/3 (23), VS-51/4 (23),
VS- 9/83 (23), Warley Peach (5), Wenatchee (5), White Flesh (6), White Late
(5),Wilson Delicious (5), Wurtenberska (31), Yantarnii (6), Yerli Kagisi (5),
Young’s Late (21), Zaicur (5), Zemljanichni (6), Znojemska (23).
Çeşit Dışı Kayıtlar (Kayısı Tip ve Melezleri)
12 Kadıoglu (1), Hacıhaliloglu (1), Şeftalioglu (1),
25.26 Hacıhaliloglu (1), 28 Hacıhaliloglu (1), 30.31 Hacıliloglu (1), 31
Hacıhaliloglu (1), 34 Hacıhaliloglu (1), 3-25-25 (1), 51/5-B (12), 597/19
(12), 906/4 (12), A 2 (13), A 6 (13), Abate (3), Ablugoz (1), Ablugoz İzmir
(1), Abricote De Nicole (2), Abricote De Samarkande (14), Acoua Del Serino
(2), Acoua Delino (3), Adonyi Kajszi 1. (12), Adonyi Kajszi 2. (12), Agerik
(1), Aidemirska Ranna (14), Aitoska Ranna (14), Ajami (?), Ajami Mourry (?),
Alanya (1), Alberge Precoce De Tours (2), Alberghico De Confitar (4),
Alberghico De Confitar (4), Albicocco Pecocissimo (3), Alejandrinos (4),
Alessandrino (3), Almond Shaped (12), Alyanak Sultanhisar (1), Ananasni (6),
Ananasnij (6), Ananassa (3), Angoumois (2), Antones (4), Antonianiello (3),
Apostagi Kesei Nagy 19/1 (12), Aronzo (3), Arrogantes (4), Arzami (6), Arzami
125 (6), Augusztus Elejen Ero Kajszi (12), Badacsonyi Kajszi (12), Badrousi
(?), Bajai 7. (12), Bajai Orias (12), Baladi (?), Ballestrieri (3), Bandiera
Rossa (3), Baneasa (29), Baneasa 12-8 (29), Baneasa 6/3 (29), Baneasa 1-3
(29), Baneasa 28/27 (29), Baneasa 29/4 (29), Baneasa 30/29 (29), Baneasa
33/13 (29), Baneasa 7-28 (29), Baracca (3), Barese (3), Beauge (31), Bebeco
(10), Bebecou (10), Bebekou (10), Bedri (?), Bekesi Orias (12), Belle D’Imola
(3), Bella Di San Giuliano (3), Bianco Precoce (3), Blanchet (2), Blanco De
Murcia (4), Boccuccia (3), Boccuccia Di Eboli (3), Boccuccia Grossa (3),
Boccuccia Liscia (3), Boccuccia Liscia I (3), Boccuccia Spinosa (3), Bokodi
Korai Laszlo Kajszi II (12), Breda (3), Breda (23), Bredase (22), Broskvova
(23), Brusca (3), Bulida A (4), Bulida B (4), Bulida C(4), Bulida F (4),
Bulida G (4), Buttianese (3), Cacak’s Flat (15), Cais Trandafiniu (29),
Caldesi 1 (3), Callatis (29), Canahueca (4), Canakkale (1), Canerias (4),
Canino Sp- PI-1 (3), Cannetta (3), Cardinale (3), Carmelos 803 (4), Carrascal
(4), Carrillos (4), Cassani 1 (3), Cassani 2 (3), Cassani 3 (3), Ceccona (3),
Cegledi 235 (12), Cegledi 712 (12), Cegledi Bibor (12), Cegledi Bibor C 224
(12), Cegledi Mamut (12), Cegledi Orias (12), Cegledi Orias C 225 (12),
Cegledi Orijas (12), Cekirge 52 (1), Cerasiello I (3), Cerasiello II (3),
Cerasona (3), Cesana (3), Chalak (?), Change (6), Chasiotika (10), Checmi
(4), Chenia 1 (1), Chicanos Blancos Gordos (4), Chicanos Pequenos Rosados
(4), Cibo Del Paradiso (3), Cieza 2.3 (4), Cinska Usl N. 2 (6), Cipolla (3),
Clabi (18), Clabi 10 (18), Claudia (3), Coloraos (4), Comice De Toulon (2),
Comune (3), Contoli (3), Corbato (4), Core Piccioni (3),Corona Quartuccio
(3), Corot (2), Cortos Luna (4), Cortos Nova (4), Cr 10-5 (3), Cr- 2.63 (29),
C.R. 2-63 (?), Cricot (?), Crisommene (3), Crvena Madzarka (15), Csungos
Kajszi (12), Cuneo (3), Currot (4), D 3 R 29 T 50 (?), D – 1(23), Damaschino
(3), Damasco Abanilla (4), Damasquina (4), De Compot (29), De Jouy (2), De
Olanda (?), De Su Ley (4), Dejanus (6), Derby Royal (20), Detskii (6),
Diamantopouldu (10), Dietrich (?), Dima (6), Diosos (4), Dobrudja (14),
Dobrudjanska (14), Dobrudjanska Kasna (14), Doubrudjanska Rana Bela (14),
Dobrudjanska Ranna (14), Dolgocutna (15), Dom Gaetano (3), Donato (3), Drsta
(14), Drerova Kasna (14), Drjanovska Kasna (14), Dryanovska Kasna (14), Dulche
De Vishani (29), Durona (2), D’Alessandria (3), Early Kishinev (?), Ebolitana
(3), Elonne Ereche (3), Erken Agerik (1), Eugenios (4), Felices (4),
Fenomenos (4), Feraby (?), Ferez (4), Feriana (4), Fernando Hoya (4),
Fernanados (4), Fertile Di Chatenay (2), Fiorentino (3), First IMola Gold 1
(3), Fontana (3), Fracasso (3), Frances 2.2 (4), Francese (3), Frasco (3),
Fronne Fresche (3), Frühmarille Aus Kittsee (27), Galta Rocha (4), Gec
Aprikoz (1), Gec Aprikozu (1), Germania (3), Giletano (4), Giletano 259 (4),
Ginesta (4), Giorgio A’ Cotena (3), Gitano (4), Gloride D’ Auvergne (2),
Goldstrike (5), Goldtropfen (2), Goliat (12), Golyasori Korai (12), Golyasori
Orias (12), Gornooryahovska (14), Gönci (12), Gönci EE- 1 (12), Gönci Sarga
(12), Grana (3), Grana Di Albenga (3), Grossa Del Giardino (3), Grossa Rossa
D’Alessandria (3), GT 1 (?), Guaguas(4), Guillaume (2), Gyareleji Kajszi
(12), Hacıkız (1), Hafzi Hatif 7/53 (1), Hamwi Bakkir (?), Hatif 721 (?),
Hatif De Colomer (2), Hatif Duclos (2), Hatif Hatif (?), Hemskerk (?),
Hersanski 26 (6), Hinduka Apricose (31), Hirmanlı (1), Hosroveny (6), Houcall
(2), Hoya De Parra 582 (4), Hueso Dulce (4), Hybrid 10-16-45-1 (16), Hybrid
252 (16), Hybrid 2-25-22 (16), Hybrid 5-17-103 (16), Hybrid 5-17-29 (16),
Hybrid 5-7-41(16), Hybrid 5-8-1 (16), Hybrid 5-8-8 (16), Hybrid 5-8-80 (16),
Hybrid 6-10-45-A (16), Hybrid 9-83 (23), Hybrid Va 11/5 (23), Hybrid Va 13/5
(23), Hyperproimo Porou 827), Igen Kesoi Rozsa (12), İsmailaga (1), Jistrenca
(?), Jubilee 1944 (14), Jubileina (6), Jubileinij Novij (6), Jubileinin Navoi
(6), Jubilejna (6), Juniusi Korai (12), K 1/2 (12), K 3/10 (12),
Kableshkovska (14), Kabkeshkovska Ranna (14), Kalisarifi (1), Kamber (1),
Kamelya İzmir (1), Kamenicky (23), Karacsondi (12), Kayısı Erigi Nigde (1), Kecskemet
(12), Kecskemeter (12), Kecskemeter Aus Mautern (27), Kec-Psar (6),
Kelenvolgy 4 (12), Kesei Csucsos (12), Kesoi I.(12), Kesoi Kajszi (12), Kesoi
Lapos Kaiszi Dunavecse (12), Kesoi Selyem Kajszi (12), Kets Pshar (6),
Kisinevska Rana (6), Kisinev 5-7-101 (6), Kisinev 7-1 (6), Klabi Oum-El-Fahem
(18), Klosterneuburger (31), Klosterneub-Higartsb-Mautern (27), Korai Kajszi
II. (12), Korai Kajszi I. (12), Korai Magonc (12), Korai Nagy Sarga (12),
Korai Oreg (12), Korai Orias Kajszi (12), Korai Zamatos (12), Kreposta
(14), Krupna Lisicanka (15), Krupna Rana (15), Krupna Ranka (15), Laszlo
Kajszi I. (12), Late Peach (14), Leto (6), Le-1041 (23), Le 1280 (23),
Le-1328 (23), Le-1402 (23), Le-1446 (23), Le-805 (23), Le-809 (23), Le-836
(23), Le-946 (23), Le-984 (23), Liabaud (?), Liabaut (?), Liberato(4),
Limoncella (3), Litoral (29), Loozi ((18), Lozi Abiad (?), Lyaskovska (14),
Maestres (4), Maggese (3), Magiar Kajszi (12), Mague (4), Magya Kajszi (12),
Magyar Kaisi (12), Magyar Kajszi (12), Magyar Kajszi Andornaktalyai (12),
Magyar Kajszi Szeru (12), Maiolino De Menfi (3), Mala Hierba (4), Malatya
(1), Malatya (İzmir ) (1), Mamaia (29) Mammano (3), Mandel Grosse (3),
Mandorla Dolce (3), Mandorlon (3), Mandorlone (3), Manicot (2), Manyni (?),
Marhula Cierna (23), Mari De Marculesti (29), Marraneros (4), Martello (3),
Masis (6), Mauricio(4), Maurricios (4), Mayanska Rana (15), Mayeros (4),
Menace (3), Meraviglia (3), Millioner (31), Miqueros (4), Mitzourinskii (6),
Mk 132 (12), Mk 135 (12), Mk 137 (12), Mk 138 (12), Mk 150 (12), Mk 153 (12),
Mk 164 (12), Mk 165 (12), Mk 170 (12), Molodoi (6), Mon Plaisir (2), Monaco
(3), Monaco I (3), Montedoro 900 (3), Mosc Gold (?), Mosos (4), Mouchbah
Deirelzor (?), Mouchbah Lozi (?), Moucbah Mourry (?), Moustakawi (?), Muhittin
Bey (1), Muscat (2), Muscat Tardif (2), M-Le-1 (23), M-Va-1 (23), M-Va-2
(23), M-Va-3 (23), M-Va-4 (23), M.K. A.J. (12), Magkeresi (12), Najranija
Lisicanka (15), Najranija Silistrinska (14), Namsijska (2), Nennella 921(3),
Nonno (3), Nostrana (3), Nostrano (3), NR 86/V-2 (13), Obilent (6),
Occhiorosso (3), Ojaico (4), Orisas Kajszi (12), Orru Quarto (3), Ottavianese
(3), Oum Houssein (?), O’Pazzo (3), Pacorros (4), Paese (?), Palabras (4),
Palau (4), Pallat 30), Palummella (3), Palummella II (3), Paolona (3),
Particolare (3), Paşa Mişmişi (1), Pasquale (3), Pastyrik 146 Slov. Skora
(23), Pazza (3), Peche De Nancy (2), Pelese Correale (3), Pelese Di
Giovanello (3), Pelese Di Giovanniello (3), Pellecchiella (3), Pellerd 3
(12), Pepito (4), Pepito Del Rubio (4), Pepitos Blancos (4), Percoco (3),
Perens (3), Pericales (4), Perla (2), Perla (4), Perla 804 (4), Pernsky
Semenac (6), Persicara (3), Persicini Piccola (3), Pimentoneros (4), Pittore
(3), Plateados (4), Ploska Rumena (14), Plovdiv Late Blossoming (14),
Podoltchinsk (6), Poizat (30), Poizat (2), Pollastrella (3), Ponte Latone
(3), Prakovna Kasna (14), Precoce Candioli (3), Precoce De Civezza (3),
Precoce De Sernhac (2), Precoce Di Civezza (3), Precoce Di Ferrara (3),
Precoce Di Firenze (3), Precoce Di Loano (3), Precoce Di Montplaisir (2),
Precoce Di Nancy (2), Precoce Di Sicilia (3), Precoce Di Toscana (3), Precoce
Di Villa Spada (3), Precoce D’İtalia (3), Precoce Gialla (3), Precoce
Golinelli (3), Precoce Puget (2), Precoce Raffini (3), Precocissima (3),
Precocissimo (3), Prete (3), Prete Bello (3), Prete P 52 (3), Prima (3),
Prosenishka Ranna (14), PS 1 (23), Punciudu (3), Puzo (3), Qualig (?),
Quattova (3), Rapareddo (3), Real Fino (4), Reale Dimola (3), Reale D’İmola
Precoce (3), Reale Precoce Golinelli (3), Reale Sel Capanno (3), Reales
Cortos (4), Regina (3), Requerdo De Buon Amigo (4), Ritou (2), Rjahovska
Kasna (14), Robeyrenc Thermo (2), Roches (4), Rojo 2.5 (4), Rojo Carlet (4),
Romolo (3), Rose (2), Rosii Tempurii (29), Rossa (3), Rossolella (3),
Roxburgh Red (?), Royer (2), Rozsa Barack Balloszög (12), RR 16-36 (?), Ruiz
(4), Saharistij (6), Sakıt I. (1), San Nicola (3), Sant’ Ambrogio (3), Sant’
Antonio (3), Sarga Barack (12), Saritzu I (3), Saritzu II (3), Sartenes (4),
Sauries Sf 78-6 (?), Sayeb (2), Sbano (3), Scassulillo (3), Schiavona (3),
Scromnyi (6), Sel 927 (2), Selvatico Compatto (3), Semisuppose’ De Bordaneil
(2), Septemvriisk (14), Sebtemvriska (14), Serpe (3), Setacciara (3),
Shermina (12), Silistra 252 (14), Silistra Rona (?), Silistra x Ananas (29),
Silistrenska Kasna (14), Silistriska Rana (14), Silistriska 128 (14), Silvana
(29), Sirena (29), Slava Djurga (23), Sono Quero (4), Sorrentina (3), Stella
/Ag 2 (10), Stella /Ag 3 (10), Stella /Ag 1 (10), Stradona (3), St. Ambroise (2),
Sucre De Holub (2), Sucre De Holub Ameliore (2), Superhatif (2), Surjani
Kajszi (12), Susnyari Korai Kajszi (12), Szegedi Mammut (12), Szeptemberi
Barack (12), Taddeo (4), Tadmoury (?), Tammouzy Houlou (?), Tammouzy Mourry
(?), Tardif De Bordaneil (2), Tardif De Bordaneil I (2), Tardif De Bordaneil
II (2), Tardif De Bordaneil III (2), Tardif De Bordaneil VI (2), Tardif De
Bordaneil N. 1 (2), Tardif De Bordaneil N. 2 (2), Tardiva D’ Orleans (2),
Tarnoki Barack (12), Taviello (3), Tekeler (1), Tempranos De vera (4),
Tempurii De Chisinao (29), Timpurii De Chisinau (?), Tokaloglu (İzmir) (1),
Tokaloglu (29), Tokaloglu (Erzincan) (1), Tokaloglu (Konya Eregli) (1),
Tokaloglu (Yalova) (1), Tomis (29), Tonda Di Costigliole (3), Tonda Di
Tossignano (3), Toreros (4), Törökbalinti Kajszi (12), Trandafiniu (29), Tre
P (3),Tros Oranje (22), Trujillos (4), Tyrinka (10), Tziganeshti (29),
Uleanos (4), Ulena (29), Ungherese Gialla (3), Ungherese Piccola (3), Uriase
De Pecs (29), Va 200vb 13/5 (23), Va A2/6 (23), Valenciano Galta Roja (4),
Valenciano Glorieta (4), Valenciano Nuevo (4), Valleggia (3), Valleggia P 148
(3), Valnur (2), Valvenosta (3), Valvenosta 1 (3), Valvenosta 2 (3),
Valvenosta 3 (3), Valvenosta 4 (3), Valvenosta 5 (3), Valvenosta 7 (3),
Venosta (3), Vicario (3), Vicienzo E Maria (3), Victor (6), Vidal 1575
(4),Vila Franca Lindo (25), Vila Franca De Xira (25), Vnuk Krasnoscekogo (6),
Voccuccia (3), Vs 12/41 (23), Vs 27/8 (23), Vynoslivyj Russkij (199), (6),
Wazary (?), Wegierska C-235 (12), Wegierska Wezesna (12), Yegen Eski Malatya
(1), Yerli İzmir (1), Zahabi (3), Zaicur (2), Zaleszczycka (13),
Zamorozoustojcivi (6), Zard (6), Zeleiska (?), Zeppa Di Sisco (3), Zeppona
(3), Zimostojki (6), Zimostojkij (6), Zoria (6).
(1) Türkiye, (2) Fransa, (3) İtalya, (4) İspanya,
(5) ABD, (6) Rusya, (7) Tunus, (8) Fas, (9) Afganistan, (10) Yunanistan, (11)
Çin, (12) Macaristan, (13) Polonya, (14) Bulgaristan, (15) Yugoslavya, (16)
Rusya, (17) Japonya, (18) İsrail, (19) İran, (20) İngiltere, (21) Yeni
Zelanda, (22) Hollanda, (23) Çekoslovakya, (24) Avustralya (25) Portekiz,
(26) Kanada, (27) Avusturya, (28) Güney Afrika, (29) Romanya, (30) Şili, (31)
Almanya
|
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder